Sarajevo do Gazi Husrevbega
Sažetak
Rad daje kratak pregled porijekla i razvoja grada Sarajeva od samog početka do dolaska Gazi Husrev-bega za svog guvernera. Iz teksta može se zaključiti da su Turci donijeli novu vrstu grada, različitog poriekla i karaktera od onih koje su našli. Ovo je jedna od mnogih posljedica turskog osvajanja Bosne.
Uspostavljanje i rani razvoj Sarajeva povezano je sa imenom još jednog bosanskog sandžakbega Isa-bega Ishakovića (1464-1470). Jezgro prvog naselja u Sarajevu je bilo oko današnje Careve džamije, što nam govori da je Sarajevo potpuno novi grad, a ne nastavak nekog drugog naselja. Iz geografske, vojne i ekonomske tačke gledišta grad se izuzetno dobro nalazi.
Najstariji pisani dokument o Sarajevu je Isa-begova vakufnama od 1462. godine. Na osnovu pomenutog dokumenta moguće je zaključiti da je grad osnovan početkom druge polovine XV vijeka, na poljoprivredno zemljište sela Brodac.
Zbog razvoja rukotvorina i trgovine, grad se proširio u sve pravce. Širila se mreža vodovodnih cijevi. 1514. godine osnovana je prva apoteka. Firuz-beg je izgradio prvu medresu i kupatilo 1514. Sredinom druge decenije XVI. Sarajevo je imalo 20 mahala. Do kraja treće decenije XVI v. onda je bilo 35 mahala u Sarajevu i isti broj džamija; dva velika hana, dvije medrese, četiri hamama, šest tekija i nekoliko stotina prodavnica u čaršiji. Do vremena Gazi Husrev-bega u Sarajevu je izgrađeno više od 40 javnih i privatnih vodovodnih cijevi i bunara.
U godinama Gazi Husrev-begove vladavine Bosnom (15. septembra 1921. godine) Sarajevo je vrlo brzo izraslo iz jednog malog provinciskog grada (kasabe) u veliki grad (šeher) u orijentalnom islamskom stilu sa nekim elementima bosanske arhitekture.
